Prentisiaeth i Bartneriaeth Tirwedd y Carneddau

  Rhaeadr Abergwyngregyn Roedd yr wythnos yma llawn casglu a phrosesu hadau, gwrando ar gyflwyniadau gan aelodau cynghorau amgylcheddol â thaith dysgu plant ysgol gynradd. I gychwyn es i lawr i Benrhyndeudraeth i gychwyn fy wythnos gyda'r tîm Parc Cenedlaethol Eryri. Roedd hi wedi bod yn bythefnos ers i mi weld pawb oherwydd y Digwyddiad Bwyeill Neolithig ac felly roedd llawer i ddal i fyny gyda! Esboniodd Jon Foster eu bod wedi mynd allan nifer o weithiau i goedwig Hafod y Bryn, Llanbedr i wneud bach o gynnal a chadw ac wedi bod ym meithrinfa coed Plas Tan y Bwlch y gweddill o'r amser -- diddorol iawn! Mae llawer iawn o fês a cyll wedi cael eu casglu yn diweddar yn barod am blannu felly dyna roedd y dasg heddiw. Aethom ni a'r sachau yn y cerbyd ac i lawr i'r meithrinfa aethom. Hadau mês wedi'i blannio mewn gelloedd planhigion, Meithrinfa Tan y Bwlch Yna, ym meithrinfa Tan y Bwlch, mi wnaethom ni blannu 8200 o hadau mewn diwrnod! Mae hi'n anhygoel faint o hadau/...

  Llun ohonaf yn dysgu plant ysgol am y bwyeill, Llanfairfechan Roedd wythnos arall o gloddio am fwyeill Neolithig i ddod ac tro yma roedd ysgolion lleol, Capelulo a Pencae wedi ymweld er mwyn dysgu a chael darganfyddiadau eu hunain! Fe agorodd Jane Kenney, rheolwr y prosiect o'r Ymddiriedolaeth Archaeoleg Gwynedd (YAG), 3 pyll prawf ar gyfer y plant ei weithio arni trwy tynnu'r haen uchaf o dwndre - fel esbonwyd yn y blog diwethaf. Yno roedd Dan Amor, Swyddog Addysg ac Allgymorth yr YAG, gyda'r plant ysgol. Fe gyflwynodd Dan gwybodaeth am y bwyeill i'r plant yn eu dosbarthiadau yr wythnos cynt felly fe ddylai'r plant gwybod dipyn am beth roedden nhw'n chwilio am yn barod. Gwelodd nifer o'r blant y siap "Pringle" ar y bwyeill felly roedden nhw'n hyderus iawn i'w ddarganfod! Dan Amor & John Roberts yn dysgu'r plant am y bwyeill Roedd pob ddosbarth yn atyniadol iawn ac doedd dim byd gwell na gweld eu wynebau yn goleuo pan roedden nhw...

  Llun o Bryn Dinas tu ôl i'r maes claddu am Fwyeill Neolithig, Llanfairfechan Hanes y Bwyeill Neolithig Mae'r Bwyeill yn ran o hanes anhygoel o'r oes Neolithig. Cafwyd yr maes claddu yn Lanfairfechan ei arddu yn gychwyn y 1960au a ddarganfyddwyd y gweithwyr darnau o fwyeill roedd wedi bod yno ers tua 6000 o flynyddoedd. Cafwyd yr maes ei roi o dan sylw ac mae llawer mwy o ddarganfyddiadau wedi bod ers. Felly beth yw'r Bwyeill arbennig yma? Mae'r bwyeill wedi cael ei greu o garreg gwydn folcanig sydd dim ond i'w ddarganfod mewn llefydd penodol yn y Deyrnas Unedig. Mae'r ardaloedd yn gynnwys: Graiglwyd, Garreg Fawr, uwchben Tyddyn Drycin ac wrth gwrs Dinas , Llanfairfechan. Roedd nifer o bwrpasau i greu bwyeill ond mae'r ganlyniadau yn amrywiol. Cafodd eu defnyddio gan y "ffermwyr cyntaf" er mwyn glirio coed ac effeithio tiriogaethau ar ardrawiad isel gan glirio ac adfywio dros cyfnod amser byr. Roedd hefyd bwrpasau hela ac bwyta trwy dynnu croe...

  Gwartheg Du Cymraeg wedi cyrraedd ym Mlaen y Nant, Nant Ffrancon. Os rydych wedi darllen y blog diwethaf: Roedd Gwennol y Tŷ wedi gadael y nyth ffug dros y benwythnos ac doedd dim arwyddion ei fod wedi disgyn i nôl ar lawr felly rydym yn hyderus ei fod wedi adfer a dychwelyd adref. Roedd hi'n wythnos brysur ar ochrau'r Parc Cenedlaethol a'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol wythnos yma gyda choed angen cael ei dorri i lawr a gwartheg newydd ar dir Blaen y Nant yn Nant Ffrancon! Fel arfer, cychwynais yr wythnos gyda Jon Foster i lawr ym Mhenrhyndeudraeth ble roedd angen i goeden wedi marw ei dorri i lawr - gan Sam un o'r gontractwyr gyda chymhwyster mewn dringo a chainsaw. Roedd hi'n anodd dyfalu rhywogaeth y goeden oherwydd ei fod wedi colli pob arwydd o fywyd, ond credaf mai Bedwen Lwyd , Betula pubescens , roedd hi. Roedd hefyd angen dynnu planhigion brodorol a canghenion coed Bedw îs ymlaen o lwybr cyhoeddus gan ei fod yn tarfu ar lwybr cerbydau y tai cyfagos. Helpa...

  Llun o olygfa Canolfan Sgiliau Coetir, Bodfari: Medi 2021. Roedd yr wythnos yma un llawn gwybodaeth ar reolaeth coed a lluosogi hadau i dyfu. Es i ar daith o gwmpas coedwigoedd cyfagos i Benrhyndeudraeth i ymweld â goed sydd angen ei dorri ac nes i ddiwedd yr wythnos es i ar gwrs hadau yng Nghanolfan Sgiliau Coetir, Bodfari.  Rwyf wedi dysgu llawer am reolaeth coed ers i mi gychwyn gyda'r Parc felly teimlaf yn (eithaf) hyderus fy mod i'n gallu adnabod coed sydd gyda phroblemau ac angen mwy o adolygiad. Er enghraifft, oes yna bydriad, os yw'r coeden yn bwyso i fwy nag 45 gradd ac os ydy: ydy hi'n digwydd yn naturiol? Ydy tywydd wedi cael effaith arni? Oes yna beryglon? Aethom ni am dro yng nghoedwig Plas Tan y Bwlch i weld os roedd yna unrhyw coed neu ganghenion sydd angen ei archwilio. Llun o goeden Bedwen roedd angen ei archwilio ym Mhlas Tan y Bwlch Fel sydd ei weld yn y llun uchod, roedd y coeden Bedwen Lwyd, Betula pubescens , yn bwyso dros 45 gradd ar ochr y llw...